කරාබු
Syzygium aromaticum L.
කුලය : Mertaceae
ඉතිහාසය
සිනිදු අළු පැහැති පොත්තක් සමගින් මධ්‍යස්ථ ප්‍රමාණයේ සමමිතික හැඩයෙන් යුත් කරාබු ගස කේතුවක හැඩයෙන් යුක්තය. හොඳින් පරිණත ගස් මීටර් 15-20 දක්වා වැඩෙයි. මෙය ඉන්දුනීසියාවේ මලුකු දිවයිනේ සම්භවය වූවා යැයි විශ්වාස කෙරේ. සාදික්කා සහ ගම්මිරිස් සමග කරාඹුද රෝමාණු යුගයේ ඉහල වටිනාකමින් යුත් බෝගයක් ලෙස සැලකේ. මධ්‍යකාලීන යුගයේ දී අරාබිවරුන් කරාබු වෙළඳාමේ යෙදී සිටියත් 5 වන සියසේ දී මෙම වෙළඳාම පෘතුගීසින් යටතට ගන්නා ලදී. ප්‍රධාන වශයෙන්ම දිවයිනේ විශාල ප්‍රමාණයන්ගෙන් යුරෝපයට කරාබු ගෙන ආ පෘතුගීසින් කරාමු කි.ග්‍රෑ. 01 ට රන් ග්‍රෑම් 07 ක් ලෙස අගය කළහ. පසුව, ස්පාඤ්ඤ ජාතිකයින් ද අනතුරුව ලන්දේසි ජාතිකයන් ද දාහත්වන ශත වර්ෂය තෙක් කුරුඳු වෙළඳාමේ ආධිපත්‍යය පැතිර වූහ. ප්‍රංශ ජාතිකයින් 1770 මුරිසි දිවයිනට කරාබු හඳුන්වා දුන් අතර, තදනන්තරව වගාවන් ගිනි, සැන්සිබාර්, බටහිර ඉන්දියානු දූපත් සහ බ්‍රසීලයේ ප්‍රදේශවලට හඳුන්වා දුන්නෝය. ශ්‍රී ලංකාවට කරාබු නැටි හඳුන්වා දුන්නේ කෙසේද සහ කවදාද යන්න නොදන්නා අතර, ශ්‍රී ලංකාව එම වකවානුවේ කුළුබඩු සඳහා ප්‍රධාන වෙළඳ මධ්‍යස්ථානයක් වූ බැවින් අරාබි වෙළෙඳුන් හෝ යටත් විජිත පාලකයින් කුරුඳු ශ්‍රී ලංකාවට හඳුන්වා දුන්නා විය හැකිය.
නිෂ්පාදන සහ ප්‍රයෝජන
කරාබු බහුල වශයෙන් භාවිතා කරන්නේ වියළන ලද මුළු මල් පොහොට්ටු වශයෙන්ය. අඹරන ලද කරාබු ව්‍යාංජන මිශ්‍රණ ලෙස භාවිතා කරන අතර කරාබු තෙල් ආහාර රසකාරක සඳහා සහ ඖෂධ සහ සුවඳ විලවුන් කර්මාන්තය සඳහා යොදා ගනී. කරාබු තෙල් අවර්ණ හෝ කහ පැහැයෙන් යුක්ත විය හැකිය. එය හිරු එළියට නිරාවරණය වුවහොත් අඳුරු පැහැයට හැරේ. පැණිරස සහ ලුණු රස හෝ මිරිස් රසැති ආහාර අච්චාරු දැමීමේදී සහ සෝස් සහ කෙචප් වර්ග සෑදීමේ දී රසකාරකයක් ලෙස අඹරන ලද හෝ සම්පූර්ණ බුබුළු වශයෙන් (නැටි) භාවිතා කරයි. වෛද්‍ය විද්‍යාවේ එය වාත නාශකයක්, සුගන්ධකාරකයක් හා උත්තේජකයක් ලෙස ඇගයීමට ලක්වේ. එය සිගරට් කර්මාන්තයේ දී රසකාරකයක් ලෙස භාවිතා කරයි. කරාබු තෙල් සුවඳ විලවුන්, දන්ත වෛද්‍ය විද්‍යාවේදී සහ අන්වීක්ෂණයේ දී පිරිසිදුකාරකයක් ලෙස භාවිතා කරයි.
ප්‍රධාන වගා කරන ප්‍රදේශ
කරාබු ප්‍රධාන වශයෙන් වගා කරනු ලබන්නේ ශ්‍රී ලංකාවේ මැදරට තෙත් කලාපයේ ය. කරාබුවල මුළු ප්‍රමාණය හෙක්ටයාර 7618 කි. මහනුවර, කෙගල්ල සහ මාතලේ දිස්ත්‍රික්ක ප්‍රධාන වශයෙන් වගා කරන ප්‍රදේශ වේ.
ප්‍රභේද
නිශ්චිත ප්‍රභේද හඳුනාගෙන නොමැත. කෙසේ වෙතත් “බොතල් කරබු” ලෙස හැඳින්වෙන විශාල ප්‍රමාණයේ කරාබු නිපදවන කරාබු ගස් ද ඇත.
පාංශු සහ දේශගුණික අවශ්‍යතා
පස
විවිධ පාංශු තත්වයන් තුල කරාබු හොඳින් වැඩෙයි. ඉහළ හියුමස් අන්තර්ගතයක් සහිත ගැඹුරු සහ ලෝමවලින් පොහොසත් පස බෝගයට වඩාත් සුදුසුය. ලැටරයිට් පසෙහි ද එය සතුටුදායක ලෙස වර්ධනය වේ. හුදෙක් වැලි සහිත පස් මෙම බෝගයට නුසුදුසු ය. කරාබු සඳහා ජලය රඳන පස නුසුදුසු වන අතර එම නිසා මෙම බෝගය සඳහා තෝරාගත් ඉඩම් හොඳින් ජල වහනයකින් යුක්ත විය යුතුය.
දේශගුණය
මුහුදු මට්ටමේ සිට මීටර් 1000 ක් උන්නතාංශය දක්වා තෙත් නිවර්තන දේශගුණයක් තුළ කරාබු හොඳින් වැඩේ. වාර්ෂිකව මි.මී. 1750- 2500 ක සාමාන්‍ය වර්ෂාපතනයක් ප්‍රමාණවත්ය. කෙසේ වෙතත්, හොඳ මල් හටගැනීම සඳහා වියළි කාලච්ඡේද තෙත කාලච්ඡේද සමඟ ප්‍රත්‍යාවර්ත වීම අවශ්‍ය වේ. විශාල සෘතුමය හා දෛනික විචලනයකින් තොරව වාර්ෂික සාමාන්‍ය උෂ්ණත්වය 20 – 28 C විය යුතුය. නිරන්තර තද සුළං හානිකර ය.
වර්ධනයේ පළමු වසර දෙක තුන තුළ සෙවන අත්‍යවශ්‍ය වේ. ඉන්පසුව ආලෝකයට පූර්ණ ලෙස නිරාවරණය වීම වාසිසහගත වේ.
බෝගය ස්ථාපිත කිරීම
රෝපණ ද්‍රව්‍ය
කරාබු බීජ හරහා ප්‍රචාරණය සිදු කෙරේ. එකතු කිරීමෙන් පැය 48 ක් තුළ බීජ වල ප්‍රරෝහණ ශක්තිය වේගයෙන් නැති වන බැවින් වහාම වැපිරිය යුතුය. වතුරේ ගිල්වා තැබීමෙන් පසු පිටත ඇති පල්ප් කොටස ඉවත් කිරීමෙන් ලබා ගන්නා බීජ වල ඵල හට ගැනීම ඒකාකාර ලෙස කළින් සිදුවේ. සෙවනේ වියළන ලද බීජ හොඳින් දිරාපත් වූ සත්ත්ව ගොවිපල පොහොර, මතුපිට පස් හා රළු වැලි වල සමාන කොටස් මිශ්‍රණයක් සහිත සිදුරු කරන ලද පොලිතින් වල වපුරනු ලැබේ. ක්ෂේත්‍රෙය් සිටුවීමට පෙර තවාන් වල තබා ඇති කාලය අනුව පොලිතින් බෑග් වල ප්‍රමාණය 10 Χ 20cm සිට 25 Χ 40cm දක්වා වෙනස් විය හැකිය. විශාල පැල (මාස 15-20) ක්ෂේත්රයේ වඩා හොඳින් ස්ථාපිත වේ. ක්ෂේත්‍ර රෝපණය: පරතරය: 20’Χ20’(පැල 250 / හෙක්ටයාර්) අවුරුදු 2-3 ක් සඳහා තාවකාලික සෙවන අවශ්‍ය වේ. හිරු රැස් සහිත සෘතුවල දී අළුතින් ස්ථාපිත කරන ලද පැළ සඳහා කෘත්‍රීම සෙවන අවශ්‍යය. හැකි අවස්ථවල කරාබු නැටි සමඟ තරඟ නොකරන රනිල කුලයට අයත් බිම් ආවරණ භෝග පාංශු සංරක්ෂණ පියවරක් ලෙස ස්ථාපිත කළ යුතුය.
බෝග කළමනාකරණය
පොහොර යෙදීම
නිර්දේශිත මිශ්‍රණය – 10 වන වසරේදී හා ඉන්පසුව හෙක්ටයාරයකට කි.ග්‍රෑ. 625 (පැල 250 / හෙක්ටයාර්)
| මිශ්‍රණයේ සංඝටක | බර අනුව කොටස් | මිශ්‍රණයේ ඇති පෝෂ්‍ය පදාර්ථ |
| යූරියා (46% නයිට්‍රජන්) | 2 | 13% නයිට්‍රජන් |
| රොක් පොස්පේට් (28% P2O5) | 2 | 8% P2O5 |
| MOP (60% K2O) | 3 | 25% K2O |
| කීසරයිට් 24% MgO | 1/3 | 1% MgO |
පොහොර යොදන ප්‍රමාණයන්
| වර්ෂය | මහ කන්නය (මිශ්‍රණය පැලයකට ග්‍රෑම්) | යල කන්නය (මිශ්‍රණය පැලයකට ග්‍රෑම්) |
| 1 | 120 | 120 |
| 2 | 250 | 250 |
| 3 | 375 | 375 |
| 4 | 500 | 500 |
| 5 | 625 | 625 |
| 6 | 750 | 750 |
| 7 | 875 | 875 |
| 8 | 1000 | 1000 |
| 9 | 1125 | 1125 |
| 10 | 1250 | 1250 |
බෝග ආරක්ෂණ
දරුණු රෝග හා පළිබෝධ ශ්‍රී ලංකාවේ වාර්තා වී නොමැත
පළිබෝධකයන්
තවාන් පැල විශාල ප්‍රමාණයක් මැලවීම හැර බරපතල පළිබෝධ සහ රෝග වාර්තා වී නොමැත. මැලවීමේ තත්වය සෙවන සහ ජලය යෙදවීම පාලනය කිරීමෙන් පාලනය කළ හැකිය. Pestalots sp නිසා පත්‍ර පැල්ලම් සහ Collectotrichum sp තවාන් වල සහ තෙත් කාලගුණය තුළ තරමක් සුලභ වන නමුත් කිසිදු බරපතල බලපෑමක් ඇති බවක් නොපෙනේ.
01) කඳ විදින්නා Sahyadrassus malabaricus
ළපටි ගස්වල පාදස්ථ කලාපයේ ප්‍රධාන කඳ ආසාදනය කරයි. පළිබෝධකයන්ගේ කීටයන් කඳ විද කඳ තුලින් පහළට යයි. කඳේ සිදුරු කළ ස්ථානය කලාලයක් වැනි ද්‍රව්‍යයකින් ආවරණය කර ඇත. ආසාදිත ගස් මැලවී පසුව පළිබෝධ හානියෙන් විනාශයට පත් වේ.
02) Xyleborus dedevigranulatus
මෙම පළිබෝධකයා හානි කරනුයේ අවුරුදු 20 කට වඩා පැරණි ගස් වලටය. කඳේ මතුපිට අල්පෙනිති හිස් ප්‍රමාණයේ කුඩා සිදුරු පවතින අතර, කීටයන් අභ්‍යන්තරිකව පෝෂණය වීම නිසා කුඩු වැනි ද්‍රව්‍යයක් පිටතට පැමිණේ. පරිසංක්‍රමණය අවහිර වීම නිසා පැල හෝ අතු කහ වීම සහ මිය යාම සිදුවේ.
කළමනාකරණය
- ආසාදිත ගස් හා අතු ඉවත් කර පුළුස්සා දමන්න.
- නිර්දේශිත කෘමිනාශක යොදන්න.
- රසායනික ද්‍රව්‍ය ජලය සමග මිශ්‍ර කල යුත්තේ 1: 1 අනුපාතයටය. උදා: ෆිප්‍රොනිල්
- පාදමේ සිට සෙන්ටිමීටර 30 සිට 60 දක්වා උසකින් කඳ විද රසායනික ද්‍රාවණය සිදුරට යොදන්න.
- සති දෙකකට පසු නැවත නැවත කරන්න
02) සුදු කම්බි පණුවා
ඇනෝමාලා සහ හොලොට්රිචියා විශේෂ පැල වලට හානි කරයි. කීටයන් කඳේ මුල් වලින් (පාංශු මතුපිට අසල) සහ ශාකවල පාදස්ථයේ පොතු මගින් පෝෂණය ලබයි. ගස් කහ පැහැයක් පෙන්වා පසුව මිය යයි.
කළමනාකරණය
ශාකය වටා පස හාරා කීටයන් ඉවත් කරන්න
වියළි කොම්පෝස්ට් පොහොර යොදන්න
ගස වටා ඇති පසට නිර්දේශිත කෘමිනාශක යොදන්න
Thiometoxam 20 + Choloramtraniliprome 20 මිශ්‍රණය (Virtako 40 WG) 5g ජලය 10 L.
03) කොරපොතු කෘමීන් (Planococcus sp)
දලු කොළ සහ රිකිලි වල සෛලවලින් යුෂ උරා බොයි. කෘමීන්ගේ පැණි ස්‍රාවය වීම නිසා කොළ මත කළු දිලීර දක්නට ලැබේ.
කළමනාකරණය
වැඩියෙන් ආසාදනයට ලක්වූ අතු ඉවත් කර පුළුස්සා දමන්න.
පහත සඳහන් නිර්දේශිත රසායනික ද්‍රව්‍ය ඉසින්න
Fipronil 50g / L SC – 5 ml ජලය 10L
Thiomethoxam 25G – 5g ජලය 10L
රෝග
කරාබු කොළ හැලීමේ රෝගය
රෝග ලක්ෂණය වන්නේ පරිණත හා නොමේරූ කොළ, මල් පොහොට්ටු සහ නැටි මත ඇතිවන රතු පැහැයට හුරු දුඹුරු පැහැ ලප වේ. ලප එකට එකතු වීමෙන් රතු පැහැයට හුරු දුඹුරු පැහැ පැල්ලම් ඇති වේ. පත්‍ර පතනය (පරිණත හා නොමේරූ කොළ) පොහොට්ටු වැටීම හා රෝගය දරුණු අවස්ථාවල දී ප්‍රතිමාරය ඇතිවේ.
රෝග ඇතිවීම ශාකයේ සෑම වයස් කාණ්ඩයකටම පොදුය. රෝගකාරක ජීවියා: Cylindrocladium sp
පාලන ක්‍රම
1. ආසාදිත වැටුණු කොළ සහ මල් පොහොට්ටු එකතු කර පුළුස්සා දැමීම හෝ කොම්පෝස්ට් සඳහා භාවිතා කිරීම
2. සියලුම ආසාදිත අතු ඉවත් කර පුළුස්සා දමන්න
3. රසායනික පාලනය
පහත සඳහන් රසායනික ද්‍රව්‍යවලින් එකක් යෙදීම නිර්දේශ කරනු ලැබේ.
රසායනික ද්‍රව්‍ය යොදන සාන්ද්‍රණය යෙදන කාලය
කාබෙන්ඩසිම් 50% (w / w) wp
350ppm 7g / 10L ජලය සති 2 ක පරතරයකින් 3 වතාවක්
තයොෆනේට් මෙතිල් 70%
420ppm 6g / 10L ජලය සති දෙකක පරතරයකින් 3 වතාවක්
අස්වනු නෙලීම හා පසු අස්වනු පිළිවෙත්
අස්වනු නෙලීම :
කරාබු අස්වැන්න නෙළීමේ නිවැරදි අවස්ථාව වන්නේ මල් පෙති වල වර්ණය ඔලිව් කොළ සිට කහ පැහැයට හුරු රෝස වර්ණය දක්වා වෙනස් වන විටය.
මල් පොකුරු ඒවායේ නැටිද සමග නෙලනු ලැබේ. අස්වනු නෙළීමේ කාලය සාමාන්‍යයෙන් දෙසැම්බර් මාසයේ ආරම්භ වන අතර ප්‍රදේශය අනුව අප්‍රේල් අවසානය දක්වා විහිදේ. ශ්‍රී ලංකාවේ වියළි කරාබුවල සාමාන්‍ය අස්වැන්න හෙක්ටයාරයකට කි.ග්‍රෑම් 250 ක් පමණ වේ. හොඳ කළමනාකරණ තත්වයන් යටතේ හෙක්ටයාරයකට කි.ග්‍රෑ. 850 ක අස්වැන්නක් ලබා ගත හැකිය.
පිරිසැකසුම:
මල් පොහොට්ටු ද නැටිවලින් වෙන් කළ යුතු අතර පොහොට්ටු සහ නැටි තද දුඹුරු පැහැයේ දැඩි ස්වරූපයක් ගන්නා තෙක් හිරු එළියෙන් හෝ කෘතිම වියලනයක වියළා ගත යුතුය. හොඳින් වියළන ලද හොඳ තත්ත්වයේ කරාබු රන්වන් දුඹුරු පැහැයෙන් යුක්ත වන අතර ප්‍රමාණවත් පරිදි වියලී නොමැති කරාබු මෘදු හා සුදුමැලි දුඹුරු පැහැයක් ගනී. මේවා කූකර් කරාබු ලෙස ද හැඳින්වේ. නිවැරදි අවධියේ පසුවන හරිත පැහැ කරාබු පොහොට්ටු වලින් 30% ක් පමණ වියළි කරාබු ලබා දෙයි. හොඳින් වියළන ලද කරාබු (8-10% තෙතමනය) වසර 1 ක් හෝ 2 ක කාලයක් දිලීර හා කෘමීන්ගෙන් හානියක් නොවී ගෝනිවල අසුරා තැබිය හැකිය.
ප්‍රමිතිගත ගුණාත්මක පිරිවිතර
ශ්‍රී ලංකා ප්‍රමිති ආයතනය විසින් ලබා දී ඇති පිරිවිතරයන් පහත පරිදි වේ.
| 01ශ්‍රේණිය | 02ශ්‍රේණිය | 03ශ්‍රේණිය | |
| කූකර් කරාබු ස්කන්ධය අනුව උපරිම ප්‍රතිශතය | 3 | 5 | 10 |
| මි.මී. 10 ට අඩු කරාබු ස්කන්ධය අනුව උපරිම ප්‍රතිශතය | 15 | 25 | නැත |
| බාහිර ද්‍රව්‍ය ස්කන්ධය අනුව උපරිම ප්‍රතිශතය | 1 | 2 | 3 |
| තෙතමනය ස්කන්ධය අනුව උපරිම ප්‍රතිශතය | 12 | 12 | 14 |
ඖෂධීය හා රසායනික ගුණාංග
කරාබුනැටි වලින් ලබාගත් සගන්ධ තෙල්වලින් 72-90% ක් ඉයුජිනෝල් වලින් සමන්විත වන අතර කරාබුවල සුවඳට මෙම සංයෝගය ප්‍රධාන හේතුව වේ. කරාබුවල අනෙකුත් වැදගත් සංඝටක අතර ඇසිටිල් ඉයුජෙනෝල්, බීටා-කාරියෝෆිලීන් සහ වැනිලින්, ක්‍රෙටෙගොලික් අම්ලය, ගැලෝටැනික් අම්ලය, මෙතිල් සැලිසිලේට්, ඉයුජීනින්, කෙම්ප්ෆෙරෝල්, රම්මෙන්ටින්, ඉයුජිනිටින්, ඔලෙයොනික් අම්ලය, සිග්මාස්ටරෝල් සහ කැම්පෙස්ටරෝල් ඇතුළත් වේ. කරාබු ඉන්දියානු ආයුර්වේද වෛද්‍ය විද්‍යාව, චීන වෛද්‍ය විද්‍යාව, බටහිර ඖෂධ විද්‍යාව හා දන්ත වෛද්‍ය විද්‍යාවේදී දත් සම්බන්ධ හදිසි අවස්ථාවලදී ඇනෝඩීන් (වේදනා නාශකයක්) ලෙස මෙම අත්‍යාවශ්‍ය තෙල් සාම්ප්‍රදායිකව භාවිතා කරයි. ආමාශයේ හයිඩ්‍රොක්ලෝරික් අම්ලය වැඩි කිරීමේ සහ පරින්‍යස්ථනය වැඩි දියුණු කිරීමේ වාතනාශක ගුණයක් කරාබුවල ඇත. ඉන්නන් සහ කුරුලෑ වැනි විවිධ සමේ රෝග සඳහා කරාබු භාවිතා කරන අතර සම පිළිස්සීම්, සමේ ප්‍රදාහයන් සහ සමේ සංවේදීතාව සඳහාද භාවිතා වේ.
රෝපණ ද්‍රව්‍ය
සෙවනේ වියළන ලද බීජ වැලි පාත්තිවල වපුරනු ලැබේ. (පළල 90cm, ගැඹුරු 15cm). දින 10 කට පසු බීජ පැල ඉවත් කර පොලිතීන් මලුවල රෝපණය කරනු ලැබේ.
ක්ෂේත්රයේ රෝපණය
තනි බෝගයක් ලෙස: රෝපණ වලේ ප්‍රමාණය 75X75X75cm. පරතරය 6X6 m.
පොල් සමග අතුරු බෝගයක් ලෙස – තනි පේළිය: ශාක දෙකක් අතර මීටර් 6 ක පරතරයක්.
තේ සමග අතුරු බෝගයක් ලෙස – තනි පේළිය: ශාක දෙකක් අතර මීටර් 12 ක පරතරයක්.